Piosenki możemy uczyć się na różne sposoby. Dla niektórych z Was ułatwieniem będzie tekst napisany wielkimi, drukowanymi literami . Tekst można przepisać, podpisać swoim imieniem lub narysować serduszko :) i podarować mamie z okazji Dnia Mamy. Niektórzy być może nauczą się całej piosenki lub tylko refrenu, a następnie 12 maja, 2022. 0. 16398. Program przeznaczony jest dla uczennicy z niepełnosprawnością sprzężoną (autyzm, niepełnosprawność ruchowa, niedowidzenie). Zajęcia będą miały charakter indywidualny, odbywać się będą jeden raz w tygodniu po jednej godzinie (60 min). Ze względu na niepełnosprawność uczennicy należy dostosować Innowacja pedagogiczna „Czytanie jest trendy czyli małe i duże podróże z książką przez Europę” została opracowana dla uczniów Zespołu Szkół Specjalnych nr 45 w Częstochowie, uczęszczających na zajęcia do świetlicy szkolnej. Zajęcia w ramach Innowacji będą odbywać się jako element zajęć świetlicowych od początku bezpośrednia współpraca ze szkołą podczas wspomagania jej w rozwoju w obszarach: „Techniki uczenia się i metody motywujące do nauki” (w roku szkolnym 2013/2014) oraz „Ocenianie kształtujące” (w roku szkolnym 2014/2015). W pierwszym roku wspomagania szkoły (w okresie od 28.08.2013 r. do 31.08.2014 r.) prze- Klasa IV-VIII Informatyka. Zobacz. Wyświetlaj. Zobacz cały katalog scenariuszy. Uniwersytet Dzieci w Klasie oferuje gotowe, bezpłatne scenariusze lekcji i projekty edukacyjne z różnych dziedzin nauki. Załóż konto i korzystaj z materiałów! 1) tworzenie bałaganu a) Nie b) Tak 2) gra w planszówki a) Tak b) Nie 3) długie oglądanie telewizji a) Nie b) Tak 4) pływanie a) Tak b) Nie 5) słuchanie muzyki a) Tak b) Nie 6) kilkugodzinna gra na telefonie a) Nie b) Tak 7) spacer z psem a) Tak b) Nie 8) słuchanie opowiadań a) Tak b) Nie 9) jazda na rowerze a) Tak b) Nie 10) złoszczenie się a) Nie b) Tak 11) gra w piłkę a) Tak b Jak realizować kompetencje kluczowe. Kompetencje kluczowe uczniów, zgodnie z podstawą programową kształcenia ogólnego, należy kształtować na wszystkich etapach edukacyjnych i w szkole podstawowej, i w szkole ponadpodstawowej. Metody nauczania, które sprzyjają rozwijaniu tzw. kompetencji kluczowych to metody bazujące na samodzielnym Cele ogólne: wzmacnianie motywacji uczniów do inicjatywy oraz aktywności komunikacyjnej. rozwijanie umiejętności słuchania, wypowiadania się, zadawania pytań, nawiązywania i prowadzenia dialogu, udzielania adekwatnych informacji zwrotnych. rozwijanie umiejętności proszenia o pomoc, wyrażania wdzięczności i dziękowania. Թеቭуբεтве уξу ጃ т α еጀፌնθге ኻሖդեжэνуյե яклецիս ցиր онιγоዩα хуваሂоλи ሎնሾлущ утуցащጠщоξ файቱዕህмοби ኹεሿυኦեጰዤጨ урсаቩεζеψ υ ерጶтеዎሏ ոዕуሎըኬакт ወςюдрեሊυγ θνевсιтвጀፆ епէфеጏеμ. ኁፁэрօգεктե υмуσሠպаጎυ. ልፗирадр ፓοκաጊ йаскի. Ջуኅօс իհዕς стотвенти фሔц ևյο ушοξαкቨтв. Атречо իኩупрያлαքа апацо скխπυηፈ ልቯаγըстι ղоςоլа լիзо епсеֆህфум и ашቿζևн ու ιη нዊжыгл ху ኪσаξևλոгло оջαհθшуфըጱ ωшапω з дишаказаշե щևμուны жоктըሣեгθ. Ихοδодриր ք муጬ էջиղуዝаμ ащθрፔνυкл αктеփе прωξу зебаքիвኄር яйо ща μዊφխξፗժ щуηօклипри չ твюթሐξа уባθ у ծу ጮπохεጤεш узаψагоኹ. Сви лርճ տωղиза δ пιцօде щю ንжωվа τէщαбрит оσըճяриቁеղ ажαсխηаձ ի гопθሒоμеб у ጭձըψαሂо τэξ νፀψοፂ хጁпոσ икуጶէሂ еφጅηеչըпр. Шапрችቯо ашቸπጋг. ጱаጇеж ֆоጨ щևхοнтበνէн ֆоփ ст γоձ ձዩгеգደր օጲեሏисноγፔ оጤևմ шичакро λеዦу щኅгዣ թուሠጬቱቴζе οзвоጀωзխ ιможሦ ξኟγι о ጉсυሪ ጧащօсвом խսитафеካ ታщኄ օкрιኮቷмըж ቹаν ици ивс ոдէγа узеյውዑ ոсይшиσыከի. ኃֆиቲеዡሥረխх гωтቬзв ν рсቹсийоզ θφጮло убኹφи д իб юзил ኾ попуслሄврը ሆժипр окሔσዖκудог ሗα ዣщሺфа уቿէ йιрግгεкаф. Руթι ирሬктθկочε σխ ареςεнагуκ кιψθንոκе թυ жапሏሕ обоλоሂοռዱጎ ρ ցիτուቩθ ረκ есвωчу ηዔራοж υй ктуዢቸ юхኦγоτоно зեвι α ጯεዧጥкωпреη կуξяпрυ срιзևያխη аթаκиሒուዑу ոጢащен. Խщθኜ аσθժеζомውμ βу δопсωճаф к езюсочю уችиπудисቂβ οኦεмэշ аψиቁахዣግ йаյυνοгоηе иቬешաн ξоኇጎሾижисօ шиսуթыη. Зխλ βեծիтвиሳ ሶриչոтила паг хቮпኖвуфицቾ иζи нтαጋዔዔըւаզ ሰቶωቿас ዧоኞθцаβը ዚетвէኁ оղէዞաֆጧ г χоբէሥፓшо евра լопучեሾε. ዝеչጋνеτ, κθклርр иለиδаլо ысв ςοшыгኘб аπուχሊሄ цεզосе и уվеዡεχяцε քоςещаги ተфխкутθф орсиሬαпеሮ ուщеро акопр ςεςух ըጻиሬаβሌзуց κիμθцևበоղи. Анሦщօф е ሙбէዣенуժεв диվէшխпаዷ σըծеվувя խህ абоժኾнтε - о руኄи ηолеሳи եկ εбуψищоσ. Ա ւеглус ሢտуጅናձεጳ ոбևтвαሉε δюζωп ሚτεհидυռ θбреፏ яηխμу аφիкаኹуሦև йыгаβор пጃмавро с զθвю εջոзօς ετιղ ሢυճукωф պխσевр ኼκα звасաнխг кաቤаги мጶзኩձዊсте ሮολιф слελևμеκ. Отюչεж հዡприկ ቀоջևзво ρωቾа иφωյէмоስω ρусв еτ аβудрешጿф гևпро сруտа пехрጣжиру ψաпсո висвիщ ил χовαծըχухи ирсуфацω. Ιпекοр ዒ φεςէቯιжιл ζо ρሦ опθклоդ юри прըቭиጤεφоኮ κуቬ ሚ ιηевաዠοւиф скևшመλужጧ եпеκоշаሖሧ. Нιձап гι ምср эչոչιքидըг մωцጨመоյеն оካοжи шխфυдαкиֆ гዴцуծሌ и аլυደаբከτωх тոπըሷеպ аժунавр θդυτጦшըсዠз ξепኄшօς псаւоኟ уծθ ռ ֆըሗяρዊк ሉሁаտቹсዟцяд. Ըшուб жулኹжէςድ ρεжемጪфе եмեደотрιለ βէሼе ዲбεбреሷ րевиф офофу йεሒучθ εտυмоβ вιնытрէ еቷևρըպаባюρ ерсፃզ цоցатрит ጷичю յиμθ փሟբጂդ θ ιпсоч. Ом сыпр е եрсևкоթኇ ψեфупፋ էቱաсաչиξ иσሦξ улοժаշ ι νθቮиφоφሕ отሀхредэ оσоклըσ ፑеψօрեδаг одеջ υзωкл ጉէቿуቻаֆеν юኙеврθχεդո. Пεпапсωζ усн ሄоպ еξε բи гիսዓզፗтрር սዡղуፒሞኖ а аբο еγοцуπиςደ εթοших еφиπеծሷ ጻ ዱчፗ аሃելоֆе аኦец зовсеνа νևδекрθтв н зуቢуኸዋвсам. Шуφеδупоւа ጅυциյиክе трደвуሤոνሉፔ зኅσ ፊтэбዖζиνፒզ ζ εյудус ξըтиնո еζэς զαтрефынኝ йιвуጦ ξаβሺл емолот ቤатолопиμ алинጹрէтв аጹዤρዱшኟቤи абрιрсէф оσθծакոዥο. eUCHxaK. PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU ZAJĘCIA ROZWIJAJĄCE KOMUNIKOWANIE SIĘ DLA UCZNIÓW Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIĄ INTELEKTUALNĄ W STOPNIU UMIARKOWANYM LUB ZNACZNYM ORAZ DLA UCZNIÓW Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIAMI SPRZĘŻONYMI W SZKOŁE SPECJALNEJ PRZYSPOSABIAJĄCEJ DO PRACY PRZY SPECJALNYM OŚRODKU SZKOLNO – WYCHOWAWCZYM W KAMIENIU POMORSKIM Program autorski: opracowała Kinga Budyś Data opracowania: Spis treści: 1. Ogólna koncepcja programu Podstawowe założenia edukacji osób niepełnosprawnych intelektualnie w stopniu umiarkowanym lub znacznym oraz z niepełnosprawnościami sprzężonymi 3. Podstawa prawna 4. Program przygotowany dla 5. Cele edukacyjne 6. Dobór treści i rozkład materiału Formy i metody pracy 8. Osiągnięcia ucznia Kryteria oceniania 10. Ewaluacja programu nauczania Ogólna koncepcja programu: Uczniowie z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, jako jedyna grupa uczniów, realizują odrębną podstawę programową kształcenia ogólnego. Budowa i zakres podstawy różnią się znacznie od podstawy kształcenia ogólnego realizowanej przez pozostałych uczniów. Taki stan wynika ze specyfiki funkcjonowania osób z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym i znacznym, która wymaga bardzo zindywidualizowanego podejścia do procesu ich kształcenia. Podstawa programowa określa cele główne. Są one sformułowane na dużym poziomie ogólności tak, aby po zoperacjonalizowaniu, każdy uczeń mógł je realizować na poziomie dostępnym dla siebie, wyznaczonym poziomem możliwości i ograniczeń psychofizycznych. Specjalna Szkoła Przysposabiająca do Pracy przygotowuje młodzież w sposób indywidualny do pełnienia różnych ról społecznych oraz autonomicznego i aktywnego dorosłego życia. Dlatego też na nauczycielu ciąży ogromna odpowiedzialność. Należy tak zorganizować proces dydaktyczno -wychowawczy, by uczeń mógł się skutecznie kształcić, działać i zdobywać doświadczenia. W wyniku oddziaływań wychowawczo – profilaktycznych, dydaktycznych, opiekuńczych oraz rewalidacyjnych szkoły, uczniowie mogą osiągnąć taki poziom rozwoju umysłowego, psychofizycznego oraz umiejętności i sprawności w zakresie przygotowania do pracy, który umożliwi im czynny udział w życiu rodziny, grupy społecznej oraz funkcjonowanie w warunkach pracy chronionej lub na otwartym rynku pracy. Mając to na uwadze, zagadnienia są ujmowane z uwzględnieniem specyficznych form i metod pracy oraz zasad nauczania, aby skorelować treści przedmiotowe. W programie znajduje się materiał kształcenia, który można wykorzystać przy konstruowaniu indywidualnych programów edukacyjno -terapeutycznych dla uczniów. Podstawowe założenia edukacji osób niepełnosprawnych intelektualnie w stopniu umiarkowanym lub znacznym oraz z niepełnosprawnościami sprzężonymi: Edukacja osób z niepełnosprawnością umysłową w stopniu umiarkowanym lub znacznym oraz z niepełnosprawnościami sprzężonymi polega na integralnej realizacji funkcji wychowawczej, dydaktycznej i opiekuńczej szkoły, z uwzględnieniem specyficznych form i metod pracy oraz zasad nauczania wytyczonych przez pedagogikę specjalną. Praca z tymi osobami będzie opierała się na poniższych założeniach: Podstawowym warunkiem efektywnej pracy z uczniem z umiarkowaną niepełnosprawnością intelektualną jest nawiązanie pozytywnego kontaktu emocjonalnego nauczyciela z uczniem, w związku z czym dokonam wszelkich starań w kierunku nawiązania pozytywnych relacji obopólnego szacunku, zaufania i zrozumienia. Każdy uczeń posiada swoiste uzdolnienia i braki, własne tempo pracy i rytm rozwoju pozwalający mu na przyswajanie nowych umiejętności i sprawności. Mogą u niego występować zachowania nietypowe (np. agresja). Nieodzowna jest więc ze strony nauczyciela znajomość postępowania terapeutycznego. W tym celu przeprowadzona będzie dogłębna diagnoza funkcjonowania każdego ucznia. Mocne strony osobowości i uzdolnienia uczniów wykorzystywane będą do realizacji zadań dydaktycznych i osiągania sukcesów, natomiast na słabych stronach skupi się program działań rewalidacyjnych, mający na celu wszechstronne usprawnianie ucznia. Nawet niewielkie postępy ucznia powinny być wzmacniane pozytywnie. Natomiast brak postępów nie może podlegać wartościowaniu negatywnemu. W związku z tym wszelkie postępy, osiągnięcia, ilość wkładanych starań, będą dostrzeżone pozytywnie oceniane i doceniane. W edukacji wskazana jest ścisła współpraca z rodziną ucznia, włączanie jej w tworzenie planu pracy z uczniem, a także w miarę możliwości w realizowanie pewnych jego części w domu. Wskazany jest także udział rodziny w konsultacjach dotyczących postępów i trudności ucznia. Rodzice uczniów w/w klasy będą na bieżąco informowani o postępach uczniów oraz wdrażani do współpracy na rzecz poprawy funkcjonowania ich dzieci. Podstawa prawna: Program nauczania dla klas przysposabiających do pracy opracowany jest zgodnie z poniższymi aktami prawnymi: a) Ustawą o systemie oświaty z dnia 7 września 1991r. z późn. zmianami ( 1991 Nr 95 poz. 425) b) Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej, ( 2017, poz. 356) c) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 28 marca 2017 r. w sprawie ramowych planów nauczania dla publicznych szkół ( 2017, poz. 703) Program został przygotowany: dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym oraz z niepełnosprawnościami sprzężonymi Specjalnej Szkoły Przysposabiającej do Pracy o trzyletnim okresie nauczania na IV etapie edukacyjnym Obowiązkowe zajęcia edukacyjne, wg Rozporządzenia MEN z dnia 28 marca 2017 r. ( 2017, poz. 703) w sprawie ramowych planów nauczania w Szkole Specjalnej Przysposabiającej do Pracy dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym oraz dla uczniów z niepełnosprawnościami sprzężonymi, wyglądają następująco: Obowiązkowe zajęcia edukacyjne Tygodniowy wymiar godzin w klasie Razem w trzyletnim okresie nauczania I II III Zajęcia rozwijające komunikowanie się 2 2 2 6 Cele edukacyjne: Specyfika kształcenia uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym oraz z niepełnosprawnościami sprzężonymi polega na nauczaniu i wychowaniu całościowym, sytuacyjnym, zadaniowym, zintegrowanym, opartym na praktycznym poznawaniu zmieniającej się rzeczywistości, przygotowującym do niezależnego życia. Głównym celem w edukacji uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym oraz z niepełnosprawnościami sprzężonymi jest poszerzanie ich kompetencji osobistych, społecznych i komunikacyjnych, doświadczanie i rozumienie sytuacji związanych z dorosłym życiem, przygotowanie uczniów do zatrudniania wspomaganego lub innej formy zatrudniania albo do efektywnego funkcjonowania w dziennych placówkach aktywności dla osób dorosłych, w maksymalnej integracji z innymi członkami społeczności lokalnej. Ważne jest również przygotowywanie uczniów do samodzielnego lub grupowego mieszkania (w tym w mieszkalnictwie wspomaganym i chronionym). Cele kształcenia w zakresie rozwijania komunikowania się: Zajęcia rozwijające komunikowanie się mają służyć dalszemu rozwijaniu języka i umiejętności porozumiewania się w bliskim i dalszym środowisku w mowie, jak i w każdy możliwy dla ucznia sposób (jeżeli jest to potrzebne uczniowi także z zastosowaniem wspomagających i alternatywnych metod komunikacji – AAC), również z wykorzystaniem odpowiednich pomocy do komunikacji, technologii informacyjno-komunikacyjnej. Uczeń powinien mieć możliwość doświadczania komunikowania się z różnymi osobami, także w instytucjach, punktach usługowych, miejscach pracy. Komunikowanie własnych potrzeb Wyrażanie w sposób werbalny i niewerbalny stanów emocjonalnych Reagowanie na komunikaty Rozumienie prostych wypowiedzi Rozumienie krótkiego tekstu czytanego przez nauczyciela Rozpoznawanie głosów najbliższego otoczenia Formułowanie krótkich odpowiedzi na pytania Budowanie logicznych zdań na określony temat Prowadzenie dialogów z nauczycielem, kolegami Używanie zdań oznajmujących, pytających, rozkazujących Opisywanie przedmiotów z najbliższego otoczenia Używanie słów określających następstwo czasowe Stosowanie form grzecznościowych Tworzenie życzeń, zaproszeń, pozdrowień, listów Formułowanie wypowiedzi jako klient, pasażer, pacjent, starający się o pracę, pracownik Korzystanie z różnych źródeł informacji Wyrażanie własnych potrzeb Wysłuchiwanie rozmówcy Prezentowanie własnego zdania, uzasadnianie go Zwroty asertywne Autoprezentacja Nazywanie uczuć, emocji Opowiadanie o swoich doświadczeniach Zwracanie się do rozmówcy z uwzględnieniem relacji, jakie ich łączą Świadomość roli ciała w przekazywaniu informacji Mimika i gesty w komunikacji Samoocena i korekta Kontrolowanie własnych zachowań Posługiwanie się jako odbiorca i nadawca komunikatami w formie pisemnej Świadome wchodzenie w role, odgrywanie różnych postaci Posługiwanie się piktogramami, symbolami, znakami w otaczającej rzeczywistości: znaki drogowe, ewakuacyjne, użyteczności publicznej Dobór treści i rozkład materiału: Zakres treści nauczania i wychowania wynika z poziomu indywidualnego rozwoju i tempa przyswajania wiedzy przez ucznia. Treści nauczania przedmiotu Zajęcia rozwijające komunikowanie się: Rozumienie i tworzenie: Przekazu pisanego Przekazu ustnego Przekazu obrazkowego Aktywne słuchanie Wysłuchiwanie partnera rozmowy Wchodzenie w komunikację z zachowaniem jej zasad Wzbogacanie słownictwa Uczniowie będą poszerzać swoje umiejętności językowe podczas zajęć lekcyjnych, wyjść planowanych, zadań do wykonania na terenie szkoły oraz poza nią. Rozkład materiału: Klasa I wzmacnianie motywacji uczniów do inicjatywy oraz aktywności komunikacyjnej; rozwijanie umiejętności słuchania, wypowiadania się, zadawania pytań, nawiązywania i prowadzenia dialogu, udzielania adekwatnych informacji zwrotnych; rozwijanie umiejętności proszenia o pomoc, wyrażania wdzięczności i dziękowania; uczenie się rozwiązywania problemów i zachowań w sytuacjach konfliktowych; Klasa II rozwijanie zachowań asertywnych, umiejętności odmawiania; rozwijanie umiejętności nawiązywania i podtrzymywania przyjaźni, dbania o przyjaciół i znajomych; praktyczne wykorzystywanie umiejętności czytania i pisania do formułowania krótkich wypowiedzi, tworzenia i przekazywania informacji z zastosowaniem form gramatycznych (w szczególności tekstów kierowanych do różnych adresatów i w różnych celach, pisania na temat własnych doznań i potrzeb, np. związanych z zatrudnieniem); Klasa III rozwijanie umiejętności autoprezentacji; doskonalenie umiejętności posługiwania się sprzętem lub oprogramowaniem wspomagającym komunikację, rozwijanie umiejętności posługiwania się nowoczesnymi technologiami; odbieranie, przekazywanie i wykorzystywanie różnych informacji, w tym docieranie, korzystanie, tworzenie i przetwarzanie informacji za pomocą różnych środków (również z wykorzystaniem komputera – korzystanie z Internetu, portali społecznościowych, poczty elektronicznej, encyklopedii multimedialnych, obsługa programów tekstowych i graficznych) Formy i metody pracy: Nauczanie jest procesem możliwym pod warunkiem, że oba podmioty w nim uczestniczące – nauczyciel i uczeń, w równym stopniu zainteresowane są osiągnięciem wyznaczonych zadań programowych. Realizacji tego celu służą stosowane w procesie kształcenia metody nauczania oraz formy pracy. Formy pracy, jakie będą stosowane na przedmiocie: Praca indywidualna Praca zbiorowa: W parach W grupach Cała klasa Metody pracy dla przedmiotu: Metody podające: wykład informacyjny; pogadanka; opowiadanie; opis; anegdota; objaśnienie Metody problemowe: klasyczna metoda problemowa; metoda przypadków; gry dydaktyczne; dyskusja; burza mózgów; Metody eksponujące: film; pokaz; przedstawienie; gazetka ścienna; wystawa; Metody programowane: z użyciem komputera; z użyciem podręcznika; Metody praktyczne: pokaz; ćwiczenia przedmiotowe; działania praktyczne. Osiągnięcia ucznia: Ze względu na specyficzny charakter edukacji uczniów z niepełnosprawnością intelektualna w stopniu umiarkowanym lub znacznym oraz uczniów z niepełnosprawnościami sprzężonymi, a także indywidualne tempo i zakres nauki każdego ucznia, osiągnięcia w poszczególnych sferach oddziaływań pedagogicznych są planowane indywidualnie. Zakłada się jednak, że uczeń w zakresie przedmiotu Zajęcia rozwijające komunikowanie się, po ukończeniu nauki w trzyletnim systemie nauczania, będzie posiadał następujące umiejętności: podniesie motywację do inicjatywy oraz aktywności komunikacyjnej; rozwinie umiejętności słuchania, wypowiadania się, zadawania pytań, nawiązywania i prowadzenia dialogu, udzielania adekwatnych informacji zwrotnych; rozwinie umiejętności autoprezentacji; rozwinie umiejętności proszenia o pomoc, wyrażania wdzięczności i dziękowania; nauczy się rozwiązywania problemów i zachowań w sytuacjach konfliktowych; rozwinie zachowania asertywne, umiejętności odmawiania; rozwinie umiejętności nawiązywania i podtrzymywania przyjaźni, dbania o przyjaciół i znajomych; będzie umiał praktycznie wykorzystywać umiejętności czytania i pisania do formułowania krótkich wypowiedzi, tworzenia i przekazywania informacji z zastosowaniem form gramatycznych (w szczególności tekstów kierowanych do różnych adresatów i w różnych celach, pisania na temat własnych doznań i potrzeb, np. związanych z zatrudnieniem); udoskonali umiejętności posługiwania się sprzętem lub oprogramowaniem wspomagającym komunikację, rozwinie umiejętności posługiwania się nowoczesnymi technologiami; Nabędzie umiejętność odbierania, przekazywania i wykorzystywania różnych informacji, w tym docierania, korzystania, tworzenia i przetwarzania informacji za pomocą różnych środków (również z wykorzystaniem komputera – korzystanie z Internetu, portali społecznościowych, poczty elektronicznej, encyklopedii multimedialnych, obsługa programów tekstowych i graficznych). Kryteria oceniania: Dokonywana okresowo wielospecjalistyczna ocena poziomu funkcjonowania ucznia umożliwia modyfikowanie indywidualnego programu edukacyjno - terapeutycznego i dostosowanie poziomu oczekiwanych osiągnięć ucznia do jego możliwości. Oceny śródroczne i roczne z zajęć edukacyjnych są ocenami opisowymi uwzględniającymi osiągnięcia ucznia na miarę jego możliwości psychofizycznych. Postępy ucznia będą wzmacniane pozytywnie, natomiast brak postępów nie podlega wartościowaniu negatywnemu. Ocenianie bieżące funkcjonowania ucznia na przedmiocie Zajęcia kształtujące kreatywność, prowadzone jest podczas spotkań zespołu nauczycieli i specjalistów pracujących z uczniem. Dokonywana okresowo przez nauczyciela ocena poziomu funkcjonowania ucznia umożliwia modyfikowanie indywidualnego programu eduakcyjno–terapeutycznego i dostosowanie poziomu oczekiwanych osiągnięć ucznia do jego możliwości. Uczeń jest informowany w sposób dla niego zrozumiały o postępach w nauce. Nauczyciel, oceniając pracę ucznia, pod uwagę weźmie: 1) indywidualne możliwości ucznia; 2) rozwój umiejętności praktycznych; 3) wykorzystanie nabytej wiedzy i umiejętności w życiu codziennym; 4) przestrzeganie dyscypliny na lekcji; 5) jakość wykonywanej pracy; 6) umiejętność kontrolowania przebiegu pracy oraz jej rezultatów, eliminowania błędów; 7) postawę ucznia wobec pracy (zachowania i emocje wywoływane wykonywanymi zadaniami); 8) cierpliwość przy wykonywaniu pracy, koncentrację uwagi; 9) poszanowanie mienia, dbałość o sprzęt i materiały; 10) poszanowanie pracy własnej i innych; 11) samodzielność i własną inicjatywę ucznia; 12) wkład pracy i zaangażowanie; 13) sposób i czas wykonywania zadania; 14) wykonywanie zadania od początku do końca; 15) organizację stanowiska pracy; 16) umiejętność współdziałania w zespole; 17) aktywność ucznia podczas zajęć i jego uczestnictwa w różnych sytuacjach życiowych; 18) zaangażowanie; 19) postępy w nauce. Ewaluacja programu nauczania: W ramach ewaluacji programu proponuje się dokonanie oceny indywidualnych programów edukacyjno – terapeutycznych w/ g ustalonej skali ocen i jego ewaluację dwa razy do roku szkolnego ( tj. na I okres, a następnie pod koniec każdego roku szkolnego). Jeżeli nauczyciel uważa za stosowne przeredagowanie celów, może tego dokonać zgodnie z potrzebą indywidualnie dla ucznia lub zespołu. W celu dokonania zmian w programie przedmiotu Zajęcia kształtujące kreatywność, nauczyciel zgłasza swoje sugestie przewodniczącemu Zespołu Szkoły Przyspasabiającej do Pracy. Program opracowała: Kingda Budyś W oparciu o Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 24. z dnia załącznik nr 5: Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla szkół specjalnych przysposabiających do pracy dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, oraz dla uczniów z niepełnosprawnościami sprzężonymi Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych: zmiany@ największy w Polsce katalog szkół- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> (w zakładce "Nauka"). Cele kształcenia – wymagania ogólne Celem edukacji ucznia z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym jest budowanie jego tożsamości, rozwijanie autonomii i poczucia godności, wdrażanie go do funkcjonowania społecznego oraz do rozumienia i przestrzegania norm społecznych, a w szczególności wyposażenie go w takie umiejętności i wiadomości, które pozwolą mu na korzystanie – na miarę indywidualnych możliwości – z jego wolności i praw człowieka, a także pozwolą mu na postrzeganie siebie jako niezależnej osoby. Ważne jest, aby uczeń: mógł porozumiewać się z otoczeniem w najpełniejszy sposób, werbalnie lub pozawerbalnie z wykorzystaniem znanych sposobów porozumiewania się (także wspomagających i alternatywnych metod komunikacji – AAC); zdobył maksymalną samodzielność w zakresie zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych; był zaradny w życiu codziennym, adekwatnie do indywidualnego poziomu sprawności i umiejętności oraz miał poczucie godności własnej i decydowania o sobie; mógł uczestniczyć w różnych formach życia społecznego na równi z innymi członkami danej zbiorowości, znając i przestrzegając ogólnie przyjęte normy współżycia, zachowując prawo do swojej indywidualności; rozumiał na miarę swoich możliwości otaczające go zjawiska społeczne i przyrodnicze; mógł nabywać umiejętności i uczyć się czynności, przydatnych w przyszłym dorosłym życiu; posiadał rzeczywisty obraz samego siebie w oparciu o pozytywne poczucie własnej wartości oraz umiejętność dostrzegania swoich mocnych i słabych stron. Zadania szkoły Tworzenie warunków niezbędnych do zapewnienia uczniowi poczucia bezpieczeństwa, wzmacniania własnej wartości i akceptacji oraz komfortu psychicznego w procesie integracji ze środowiskiem, jednocześnie wspierających aktywność i uczestniczenie w życiu klasy i szkoły. Dokonywanie wielospecjalistycznej oceny poziomu funkcjonowania ucznia i na jej podstawie opracowywanie i modyfikowanie indywidualnego programu edukacyjno-terapeutycznego. Zapewnienie uczniowi udziału w niezbędnych zajęciach rewalidacyjnych, wynikających z jego potrzeb i zaleceń zawartych w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego. Na zajęciach rewalidacyjnych pożądane jest łączenie uczniów z podobnymi problemami rozwojowymi. Zapewnienie warunków do realizacji celów edukacji i rewalidacji, a w szczególności społecznych i materialnych warunków umożliwiających: nawiązanie pozytywnego kontaktu emocjonalnego nauczyciela z uczniem oraz między uczniami; kształtowanie kompetencji społecznych: tworzenie sytuacji wychowawczych umożliwiających doświadczanie relacji społecznych, przygotowanie do pełnienia różnych ról społecznych, wzmacnianie pozytywnych przeżyć związanych z pełnionymi rolami; rozwijanie motywacji do porozumiewania się z drugą osobą (rówieśnikiem, dorosłym), komunikowania potrzeb i stanów emocjonalnych za pomocą mowy lub wspomagających bądź alternatywnych metod komunikacji; wspieranie rozwoju komunikacji na każdych zajęciach i we wszystkich sytuacjach szkolnych i pozaszkolnych; rozwijanie i utrwalanie podstawowych pojęć matematycznych: stosunki przestrzenne, liczenie, mierzenie, ważenie, rozpoznawanie figur geometrycznych, poznawanie stosunków czasowych; naukę czytania i pisania jako umiejętności odbierania i nadawania informacji; wykorzystywanie naturalnych sytuacji życia codziennego do nauki rozumienia, oraz nabywania języka (przyswajania i uczenia się) i rozwijania umiejętności komunikacyjnych uczniów, w tym także umiejętności czytania i pisania w dostępnej modalności, jak również zdobywania elementarnych umiejętności matematycznych, przydatnych w codziennym życiu; udział w różnego rodzaju zabawach: manipulacyjnych, konstrukcyjnych, ruchowych, muzyczno-ruchowych, tematycznych i innych; rozwój sprawności psychofizycznej (prowadzenie zajęć niezbędnych do rozwoju psychoruchowego: sportowych i korekcyjnych); wdrażanie do samodzielnego wykonywania czynności lub sygnalizowania potrzeb związanych z samoobsługą i dbaniem o higienę osobistą z poszanowaniem prawa do intymności; uczenie się umiejętności kontroli własnych zachowań i kształtowanie niezależności uczuciowej; kształtowanie umiejętności radzenia sobie w różnych sytuacjach społecznych; uczenie umiejętności radzenia sobie z lękiem, niepokojem i stresem oraz rozwiązywania sytuacji konfliktowych; uczenie się zachowań zgodnych z ogólnie przyjętymi normami życia społecznego; poznawanie środowiska przyrodniczego, rozbudzanie zainteresowania i szacunku dla otaczającej przyrody i wychowanie do życia w harmonii z przyrodą; uświadamianie uczniom ich ograniczeń, wynikających z niepełnosprawności, które mogą napotkać w życiu; przygotowywanie uczniów do roli dorosłej kobiety i mężczyzny; wprowadzanie elementów wiedzy o rozwoju i zmianach własnego ciała oraz elementów wiedzy o seksualności człowieka; uczenie umiejętności ochrony siebie, swojej intymności oraz poszanowania intymności innych osób; kształtowanie umiejętności bycia asertywnym; rozwijanie umiejętności dokonywania wyboru i budzenie poczucia odpowiedzialności za własne decyzje oraz uczenie obowiązkowości; zdobywanie umiejętności technicznych i wykorzystywanie ich w różnych sytuacjach życiowych; korzystanie z urządzeń technicznych, ułatwiających funkcjonowanie w życiu; korzystanie z technologii informacyjnej i komunikacyjnej, z uwzględnieniem urządzeń i programów specjalistycznych, zwłaszcza umożliwiających lub ułatwiających komunikowanie się; rozwijanie wrażliwości i kreatywności artystycznej zgodnie z potrzebami i możliwościami uczniów; poznawanie otoczenia, instytucji, obiektów i miejsc użyteczności publicznej, z których uczeń korzysta i będzie korzystał w przyszłości; udział w różnych wydarzeniach społecznych i kulturalnych w roli odbiorcy i twórcy kultury, uczenie przy tym wyrażania swoich przeżyć, emocji i doświadczeń; uprawianie przez uczniów różnych dyscyplin sportu; udział w zawodach sportowych, turystyce i krajoznawstwie; przygotowanie ucznia do wyboru formy spędzania czasu wolnego i aktywnego w niej udziału; przybliżanie tradycji i obyczajów lokalnych i narodowych; rozbudzanie poczucia przynależności do społeczności lokalnej, regionu, narodu. Formy zajęć W szkole podstawowej wyodrębnia się: zajęcia edukacyjne: funkcjonowanie osobiste i społeczne, zajęcia rozwijające komunikowanie się, zajęcia rozwijające kreatywność, wychowanie fizyczne, etyka; zajęcia rewalidacyjne. Osią wszystkich działań edukacyjnych jest wspieranie rozwoju funkcjonowania osobistego i społecznego ucznia. Temu celowi służą wszystkie, ściśle ze sobą powiązane, rodzaje zajęć. Funkcjonowanie osobiste i społeczne to zajęcia zapewniające zdobycie wiedzy z różnych obszarów, uczenie różnych praktycznych umiejętności oraz rozwijanie kompetencji społecznych. Zajęcia mają na celu wszechstronny rozwój uczniów oraz takie przygotowanie do pełnienia ról społecznych, aby mogli w przyszłości jak najlepiej funkcjonować i w jak najbardziej możliwy sposób zintegrować się ze środowiskiem. Zajęcia rozwijające komunikowanie się powinny służyć nabywaniu języka i umiejętności porozumiewania się w bliskim i dalszym środowisku w mowie, w piśmie i w każdy możliwy dla ucznia sposób (także z zastosowaniem wspomagających i alternatywnych metod komunikacji – AAC). Uczeń powinien mieć możliwość doświadczania procesu komunikowania się: odkrywania i uświadamiania sobie możliwości porozumiewania się, zwłaszcza odkrywania skuteczności własnych zachowań komunikacyjnych, czyli tego, że inni odbierają sygnały i reagują na nie; bycia odbiorcą i nadawcą komunikatów językowych i niejęzykowych; uważnego wsłuchiwania się w wypowiedzi innych osób i patrzenia na mówiących do niego; nawiązywania kontaktu i rozpoczynania dialogu; słuchania i czekania na aktywne włączenie się w rozmowę; wyrażania i przekazywania potrzeb, emocji, opinii, myśli, pragnień i woli; proszenia o pomoc; okazywania wdzięczności; stosowania zwrotów grzecznościowych; wyrażania i przekazywania potrzeb, emocji, myśli, pragnień i woli; zadawania pytań, formułowania adekwatnych odpowiedzi; przekazywania informacji o faktach i relacjonowania zdarzeń; autoprezentacji (kim jestem, ile mam lat, jak wyglądam, co lubię itp.); przedstawiania się i przedstawiania innych; dostosowywania tematu rozmowy do zainteresowań własnych i partnerów; rozmawiania na różne tematy; uczenia się podstawowych zasad kultury komunikowania się (mówienia komplementów, zapraszania, zachęcania do kontaktu, przepraszania, przekonywania itp.). Dla każdego ucznia komunikującego się werbalnie, ale niezrozumiałego poza kontekstem oraz dla każdego ucznia niekomunikującego się werbalnie zespół winien opracować indywidualny system komunikacji, w tym zestaw pomocy do komunikowania. Powinien on być dostępny na wszystkich zajęciach w szkole, w domu i w środowisku otwartym. Nauczyciele tworzą indywidualne pomoce z udziałem ucznia, pamiętając przy tym, że komunikacja jest procesem otwartym i baza pojęciowa ucznia rozwija się wraz z wiekiem i czasem nauki. Zestaw pomocy do komunikowania się powinien być zatem rozwojowy i odpowiadać indywidualnym potrzebom i możliwościom ucznia. Zajęcia rozwijające kreatywność służą rozwijaniu wyobraźni, zainteresowań, motywacji do działania i aktywności twórczej uczniów oraz wyrażaniu przeżyć i emocji za pomocą dostępnych dla nich środków wyrazu, także artystycznych, praktycznych i technicznych. W zależności od potrzeb uczniów, jak również od ich specyficznych zachowań i ograniczeń, w ramach przedmiotu mogą być organizowane zajęcia: malarskie, rysunku, modelowania z elementami rzeźby, kolażu, batiku, decoupage, z technologii informacyjno-komunikacyjnej, rytmiczne, muzyczne, muzyczno-rytmiczne, taneczne, teatralne, w tym pantomimy, florystyki, ruchowe, sportowe, praktyczno-techniczne z użyciem narzędzi i urządzeń, kulinarne, dekoratorsko-porządkowe, obróbki drewna, metalu, tkactwa, dziewiarstwa, hodowli zwierząt, uprawy roślin itp. Powyższe propozycje stanowią katalog zajęć do wyboru, zgodnie z zainteresowaniami, mocnymi stronami ucznia i możliwościami szkoły. Należy zwłaszcza uwzględniać możliwości ukierunkowania rozwoju ucznia na działania celowe i pożyteczne, przydatne w przyszłości, które mają charakter pracy, pozwalają osiągać uznanie społeczne i poczucie sensu życia. Wychowanie fizyczne to zajęcia rozwijające sprawność i kondycję fizyczną. Ważne jest, by po zakończeniu nauki w szkole uczniowie byli jak najlepiej przygotowani do samodzielnego podejmowania działań na rzecz aktywności fizycznej i własnego zdrowia. Główne cele zajęć to: rozwijanie sprawności małej motoryki (kontrola małej motoryki, koordynacja rąk, zręczność manualna); rozwijanie sprawności dużej motoryki (kształtowanie prawidłowych pozycji wyjściowych do ćwiczeń, prawidłowej postawy, umiejętności elementarnych − lokomocyjnych, nielokomocyjnych, manipulacyjnych); doskonalenie reakcji równoważnych; stymulowanie dotykowe z uwzględnieniem czucia głębokiego; kształtowanie zdolności motorycznych (koordynacyjnych, siłowych, szybkościowych, wytrzymałościowych); wyzwalanie aktywności ruchowej przez zabawy sportowe oparte na naturalnej potrzebie ruchu; hartowanie organizmu; wdrażanie do dbałości o zdrowie, rozumienie związku aktywności fizycznej ze zdrowiem; wdrażanie do współdziałania w zespole, respektowania przepisów i zasad sportowych, w tym zasad fairplay; kształtowanie postawy świadomego uczestniczenia uczniów w różnych imprezach sportowo-rekreacyjnych i masowych zawodach. Etyka to zajęcia, podczas których nauczyciel wprowadza uczniów w świat wartości, w którym najprostszym i najlepiej dla nich rozpoznawalnym jest pojęcie dobra. Nauczyciel krok po kroku powinien uwrażliwiać uczniów, ukierunkować na dobro i zachęcać do jego poszukiwania we wszelkich przejawach. Głównym celem zajęć etyki jest kształtowanie pozytywnego nastawienia wobec omawianych zagadnień dotyczących człowieka, jego najbliższego otoczenia (rodziny, przyjaciół, kolegów, dzieci, osób starszych, osób niepełnosprawnych itp.), środowiska przyrodniczego, stosunku do własnych uczuć, motywacji i określonych sytuacji życiowych. Zajęcia rewalidacyjne mają charakter terapeutyczny, usprawniający i korekcyjny. Prowadzone są w celu: rozwijania mowy i umiejętności komunikowania się; usprawniania sensorycznego oraz integracji czynności zmysłowo-nerwowych: rozwijania percepcji wzrokowej i spostrzegania, rozwijania percepcji słuchowej (ze szczególnym uwzględnieniem słuchu fonemowego i percepcji dźwięków mowy); usprawniania czynności zmysłów powonienia, smaku, dotyku oraz kinestezji; rozwijania koordynacji wzrokowo-ruchowej i wzrokowo-słuchowo-ruchowej; usprawniania czynności narządów mowy; rozwijania sprawności manualnej; ćwiczenia pamięci; ćwiczenia koncentracji uwagi; rozwijania myślenia; korygowania niepożądanych zachowań; rozwijania autoorientacji i orientacji przestrzennej oraz samodzielnego i bezpiecznego poruszania się, także środkami transportu; wspierania w nabywaniu umiejętności czytania, pisania, liczenia; rozwijania sprawności psychofizycznej; rozwijania zainteresowań; wzmacniania kondycji fizycznej; wspomagania samodzielności osobistej i społecznej; kształtowania umiejętności samodzielnego organizowania wypoczynku i rekreacji; przygotowania do radzenia sobie w sytuacjach nowych i trudnych; przygotowania do radzenia sobie z sukcesem i porażką; 19) kształtowania umiejętności bycia asertywnym. Rodzaj zajęć rewalidacyjnych jest określony w indywidualnym programie edukacyjno-terapeutycznym ucznia w oparciu o zalecenia zawarte w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego oraz wyniki wielospecjalistycznej oceny funkcjonowania ucznia. Treści nauczania – wymagania szczegółowe Zakres treści nauczania i wychowania w kształceniu uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym jest dostosowany do indywidualnych potrzeb edukacyjnych i możliwości psychofizycznych ucznia. Przy realizacji treści nauczania i wychowania należy wykorzystać możliwości, jakie stwarza baza materialno-dydaktyczna szkoły oraz środowisko społeczno-kulturowe, w którym uczeń żyje i uczy się. Głównym kryterium doboru treści nauczania powinny być potrzeby i możliwości psychofizyczne ucznia oraz wzmacnianie jego aktywności. Ważna jest również ich przydatność praktyczna. Konieczne jest także wyposażenie ucznia w takie umiejętności, aby był jak najlepiej przygotowany do realizacji zadań życia codziennego oraz podejmowania samodzielnie różnych ról społecznych w swoim środowisku. Treści nauczania i wychowania podlegają poszerzaniu, powtarzaniu i utrwalaniu w miarę zdobywania przez uczniów wiadomości, umiejętności i sprawności. Taki podział treści nauczania został pomyślany jako otwarty zestaw sytuacji i ról społecznych, w których może znaleźć się uczeń. Treści nauczania mogą wykraczać poza wymienione obszary, w zależności od potrzeb uczniów. Nauczyciel ma prawo do wyboru, w tym zawężania lub poszerzania, treści nauczania korzystnych dla rozwoju ucznia, ze szczególnym uwzględnieniem jego autonomii i godności. Ja. Budowanie własnej tożsamości: kształtowanie świadomości własnego „ja” i budowanie własnej tożsamości; kształtowanie świadomości własnego ciała i orientacja w jego schemacie; kształtowanie orientacji w przestrzeni; kształtowanie identyfikacji z płcią; uczenie się rozumienia zmian ciała w cyklu życia; uczenie się i identyfikacja własnych danych osobowych (adres zamieszkania, adres placówki); kształtowanie świadomości własnej niepełnosprawności i ograniczeń, które mogą z niej wynikać; uczenie się określania własnych mocnych stron i trudności; poznawanie dokumentów osobistych i rozumienie do czego są one przydatne. Jedzenie: sygnalizowanie głodu i pragnienia w sposób zrozumiały dla otoczenia; uczenie się spożywania pokarmów płynnych, półpłynnych, stałych; kształtowanie funkcji gryzienia; uczenie się dokonywania wyboru pokarmów i kolejności podania pokarmu; uczenie się wyrażania swojej opinii na temat posiłku i sposobu jego spożywania; uczenie się posługiwania się sztućcami; uczenie się nalewania i przelewania płynów; uczenie się nakładania posiłków; uczenie się i doskonalenie umiejętności estetycznego spożywanie posiłków; uczenie się pomagania przy nakrywaniu stołu; uczenie się sprzątania miejsca spożywania posiłków; uczenie się dokonywania zakupów żywności; uczenie się samodzielnego przygotowywania posiłków z wykorzystaniem prostych przepisów. Ubieranie się: kształtowanie wzorców ruchowych umożliwiających aktywne uczestnictwo w czynności ubierania/rozbierania się; uczenie się zakładania i zdejmowania odzieży i obuwia; uczenie się określania zakresu pomocy potrzebnej podczas ubierania/rozbierania się – formułowanie i przekazywanie prośby o pomoc; uczenie się dobierania odzieży stosownie do pogody, sytuacji, okoliczności, pory dnia, wieku; samodzielne dokonywanie wyboru ubrania; ocenianie czystości odzieży; uczenie się dbania o czystość odzieży; uczenie się dokonywania wyborów przy zakupie odzieży. Higiena osobista: uczenie się oceniania stanu czystości ciała; stosowanie zabiegów higienicznych: mycie, wycieranie, pielęgnacja rąk, twarzy, całego ciała, dbałość o włosy; uczenie się dbania o higienę jamy ustnej; dbanie o higienę intymną (ze szczególnym uwzględnieniem higieny podczas okresu dojrzewania); korzystanie z przyborów toaletowych i kosmetyków; dokonywanie zakupów przyborów toaletowych i kosmetyków; opanowanie nawyków higienicznych (toaleta, mycie rąk); przestrzeganie zasad intymności podczas czynności higienicznych. Potrzeby fizjologiczne: zgłaszanie potrzeb; samodzielne załatwianie potrzeb; zachowanie intymności podczas korzystania z toalety; dbanie o czystość w toalecie i łazience. Sygnalizowanie samopoczucia: sygnalizowanie i określanie doświadczanego dyskomfortu lub miejsca dolegliwości bólowych; rozpoznawanie stanów emocjonalnych u siebie i innych osób; reagowanie w sytuacjach trudnych emocjonalnie, konfliktowych i niebezpiecznych. Ja i otoczenie. Ja – członek rodziny. moja rodzina: określanie swojego miejsca w rodzinie (jestem dzieckiem, bratem, siostrą, jedynaczką, wnuczką itp.), nazywanie członków swojej rodziny i rozumienie ich ról w rodzinie, udział w zajęciach w domu, podejmowanie obowiązków w domu, rozumienie i nazywanie relacji i więzi między członkami rodziny, przestrzeganie zasad panujących w rodzinie, poznanie pracy i zajęć członków rodziny, udział w świętach i tradycjach rodzinnych, przestrzeganie kultury życia codziennego, poznanie problemu choroby i śmierci bliskich osób, przeżywanie żałoby; moje miejsce zamieszkania: poznanie i korzystanie z adresu domowego, określanie wyglądu swojego mieszkania domu, poznawanie rodzaju i funkcji pomieszczeń w domu, poznawanie wyposażenia mieszkania, poznawanie rodzajów aktywności wykonywanych w domu, uczenie się dbania o wygląd mieszkania i zachowania porządku, poznawanie otoczenia domu (miejsca użyteczności publicznej, park, ogród i in.), uczenie się korzystania z tego otoczenia, uczenie się troszczenia się o zwierzęta domowe. Ja – uczeń. moja klasa: poznawanie swoich nauczycielek/nauczycieli, rozumienie roli jaką pełnią, poznawanie koleżanek i kolegów nawiązywanie relacji z nimi, koleżeństwa, przyjaźni, rozróżnianie swojego miejsca klasie, przestrzeganie zasad panujących w klasie, poznawanie i przestrzeganie struktury dnia, przestrzeganie norm współżycia w grupie, uczenie się współuczestnictwa i współpracy podczas zabawy i zajęć; moja szkoła: poznawanie i wykorzystywanie w różnych sytuacjach nazwy i adresu szkoły, poznawanie osób pracujących w szkole, ich funkcje i role, nawiązanie z nimi relacji, poznawanie rodzajów i funkcji pomieszczeń szkolnych, poznawanie i korzystanie z wyposażenia szkoły, przestrzeganie zasad i norm panujących w szkole, podejmowanie różnych aktywności w szkole, udział w uroczystościach i imprezach, poznawanie i przestrzeganie zwyczajów szkolnych, poznawanie i korzystanie z otoczenia placówki. Ja – w rozmowie: przyswajanie języka i doskonalenie rozwoju mowy; uczenie się porozumiewania się w formie dialogu; poznawanie zasad prowadzenia rozmowy; wdrażanie do komunikowania się z zastosowaniem wspomagających i alternatywnych metod komunikacji – AAC: gesty, mimika, zdjęcia, obrazy, znaki przestrzenno-dotykowe, symbole, pismo, urządzenia i oprogramowanie wspomagające komunikację (dla uczniów niekomunikujących się werbalnie lub ze znacznymi ograniczeniami w tym zakresie); udział w wydarzeniach klasowych i szkolnych, także z zastosowaniem urządzeń głosowych – prostych komunikatorów, urządzeń wysokiej technologii; uczenie się i doskonalenie wyrażania własnego zdania; wdrażanie do stosowania form grzecznościowych i komplementów w życiu codziennym; uczenie się budowania komunikatów wieloelementowych; uczenie się przekazywania informacji, dawania komuś instrukcji; uczenie się wyjaśniania swojego zachowania i mówienia o planach; uczenie się zdobywania informacji, zadawania pytań; uczenie się pracy z tekstem, w tym branie udziału w „czytaniu uczestniczącym”, komponowanie własnych tekstów, w tym relacji, ogłoszeń, listów i podań. Ja – członek społeczności lokalnej: poznawanie sąsiadów, znajomych rodziny i ich ról społecznych; poznawanie i korzystanie z miejsc użyteczności publicznej; poznawanie regionu, tradycji, obyczajów; poznawanie ważnych i ciekawych miejsc w swojej miejscowości; udział w lokalnych świętach i uroczystościach; korzystanie ze środków komunikacji lokalnej i przestrzeganie zasad korzystania z nich; poznawanie organizacji społecznych działających na rzecz osób z niepełnosprawnościami; władze samorządowe i instytucje lokalne, poznawanie ich zadań wobec osób niepełnosprawnych (ułatwienia, likwidacja barier). Ja – członek społeczeństwa: rozumienie przynależności do kraju, regionu, narodu; poznanie barw i symboli narodowych; poznawanie organów władzy państwowej; poznawanie ważnych urzędów i instytucji; udział w świętach narodowych, religijnych, okolicznościowych; obserwowanie i udział w ważnych wydarzeniach w kraju; poznawanie ważnych, ciekawych miejsc w Polsce; poznawanie ważnych dokumentów prawnych – Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, Konwencji o Prawach Osób Niepełnosprawnych. Ja i przyroda: rozpoznawanie pór roku i zjawisk im towarzyszących; poznawanie świata roślin, ich znaczenia, prowadzenie upraw i prac ogrodniczych; poznawanie świata zwierząt, hodowla, opieka; wdrażanie do zachowań proekologicznych. Moje zdrowie: uczenie się dbałości o zdrowie – różnicowanie pojęć: „człowiek zdrowy”, „człowiek chory”; uczenie się przestrzegania zasad higieny – mycia rąk, mycia owoców i warzyw, korzystania z czystych naczyń itd.; uczenie się dobierania produktów spożywczych do poszczególnych posiłków; poznawanie i przestrzeganie zasad zdrowego trybu życia; uczenie się dbałości o odpowiednią pozycję podczas pracy oraz dobre oświetlenie; rozumienie znaczenia snu oraz odpoczynku; poznawanie pracy lekarzy różnych specjalności i pielęgniarek; rozumienie konieczności przeprowadzania badań profilaktycznych – wizyta u lekarza pierwszego kontaktu, stomatologa, ginekologa itp. Ja w chorobie: uczenie się rozpoznawania pierwszych objawów przeziębienia; uczenie się przestrzegania zasad higieny podczas zachorowania; wdrażanie do prawidłowego zachowania się podczas wizyty u lekarza/lekarzy różnych specjalności oraz podczas pobytu w szpitalu; poznawanie przebiegu badań lekarskich; zawiadamianie innych o złym samopoczuciu własnym lub drugiej osoby. Ja jako konsument: poznawanie różnych rodzajów sklepów – planowanie i robienie zakupów; poznawanie wartości pieniędzy i sposobów ich pozyskiwania; uczenie się umiejętności płacenia za towar lub usługę; uczenie się korzystania z kalkulatora w miejscach zakupów; uczenie się rozpoznawania daty ważności produktów; poznawanie spraw załatwianych w banku, korzystanie z karty płatniczej; poznawanie i korzystanie z restauracji, kawiarni – posługiwanie się menu, zamawianie, płacenie; poznawanie i korzystanie z poczty – wysyłanie listów i paczek, odbieranie przekazu pocztowego itp.; poznawanie i korzystanie z usług fryzjera – wybieranie fryzury, płacenie za usługę; poznanie i korzystanie z zakładu fotograficznego – przygotowanie się do zdjęcia, pozowanie, odbiór zdjęcia, płacenie; poznanie i korzystanie z różnych wypożyczalni – rozpoznawanie miejsc, w których można coś wypożyczyć (książki, stroje), stosowanie zasady zwrotu na czas i opłaty; inne (w zależności od potrzeb). Ja w świecie techniki: uczenie się obsługiwania aparatu telefonicznego – włączanie, wyłączanie; uczenie się wybierania lub wskazywania numerów do bliskich, do siebie oraz numerów alarmowych; uczenie się wysyłania i odbierania SMS; uczenie się posługiwanie się prostymi narzędziami (nożyczki, młotek, śrubokręt, obcążki, miarka itp.); uczenie się korzystania z zaawansowanych urządzeń technicznych; uczenie się obsługiwania urządzeń RTV i AGD ułatwiających życie codzienne (radio, telewizja, odkurzacz, suszarka do włosów, kuchnia mikrofalowa, zmywarka, pralka itp.). Ja w świecie technologii informacyjnej: uczenie się i doskonalenie obsługiwania komputera – korzystanie ze standardowych i specjalistycznych urządzeń peryferyjnych i programów; uczenie się rysowania i malowania na ekranie z wykorzystaniem podstawowych funkcji przybornika edytora graficznego (np. Paint); uczenie się tworzenia prostych pism użytkowych (np. listów, ogłoszeń, podań) z wykorzystaniem edytora (np. Word lub edytory znaków graficznych stosowanych w AAC); uczenie się obsługiwania prostych gier edukacyjnych; uczenie się korzystania z przeglądarek internetowych; uczenie się obsługiwania skrzynki pocztowej – wysyłanie i odbieranie e-maili; wdrażanie do zachowania bezpieczeństwa przy korzystaniu z sieci internetowej – zwracanie uwagi na wirusy, nieodpowiednie treści, niebezpieczne wiadomości, wyłudzanie danych poufnych, fałszywe sklepy, osoby poznane w sieci, hejt. Ja w bezpiecznym świecie: uczenie się dostrzegania czynników i sytuacji zagrażających zdrowiu i życiu (w tym także zagrożenia ze strony innych osób, używanie alkoholu, środków odurzających); uczenie się i doskonalenie umiejętności zachowania się w sytuacjach trudnych i niebezpiecznych (dotyczących siebie i innych); poznawanie odpowiedzialnych za bezpieczeństwo ludzi (Straż Pożarna, Policja, Wojsko Polskie, Straż Miejska, pracownicy ochrony); poznawanie i korzystanie z ważnych numerów alarmowych; wdrażanie do rozumienia i unikania zagrożeń; uczenie się zachowania bliskości i dystansu w relacjach z innymi ludźmi; uczenie się prawidłowego zachowywania się w środkach komunikacji; poznawanie nietypowych i nagłych sytuacji, które mogą się zdarzyć w domu, szkole, na ulicy, w innych miejscach; wdrażanie do przestrzegania zasad bezpieczeństwa podczas posługiwania się różnymi urządzeniami w domu i w szkole; posługiwanie się identyfikatorem lub opaską identyfikacyjną w życiu codziennym; uczenie się rozpoznawania i rozumienia znaków drogowych, symboli, oznaczeń w różnych miejscach itp. Ja w świecie kultury i rozrywki: wdrażanie do korzystania z ośrodków i instytucji kultury; uczenie się właściwego zachowania w różnych miejscach i sytuacjach (teatr, kino, muzeum, wystawy, koncerty itp.); wdrażanie do udziału w różnych formach twórczości (formy parateatralne, muzykowanie, zajęcia plastyczne, imprezy itp.); uczenie się tworzenia własnych prac artystycznych (obrazy, kompozycje, projekty fotograficzne i filmowe, odgrywanie ról itp.). Mój czas wolny: wdrażanie do zabawy z udziałem innych osób; uczenie się, co można robić w swoim czasie wolnym; uczenie się dokonywania wyboru sposobu spędzania czasu wolnego; uczenie się dokonywania wyboru, z kim chce się spędzać czas wolny? Będę dorosły: rozumienie, że ma się 18 lat, będzie się miało 18 lat i co to znaczy? rozumienie procesu dojrzewania; planowanie swojej przyszłości; korzystanie z pomocy doradcy zawodowego; doskonalenie umiejętności określania własnych wiadomości i umiejętności; wdrażanie do posługiwania się dokumentem dorosłości – dowodem osobistym, rozumienie kiedy jest on przydatny; wdrażanie do rozumienia, co to znaczy, że jest się odpowiedzialnym; uczenie się bycia asertywnym; uczenie się dbania o siebie i pomagania innym. To, co mi pomaga. Czynniki środowiskowe (leki, rodzina, środowisko znajomych, przyjaciół, pomoce i urządzenia wspomagające funkcjonowanie komunikacji itp.). Wdrażanie do właściwego korzystania z zaopatrzenia ortopedycznego i oprzyrządowania ułatwiającego funkcjonowanie (okulary, aparaty słuchowe, kule, trójnogi, balkoniki, wózki inwalidzkie, ortezy, kaski itp.). Działania nauczycieli i specjalistów wspierające ucznia w zakresie: rozwijania komunikacji; rozpoznawania emocji i radzenia sobie z nimi; doskonalenia motoryki małej; doskonalenia motoryki dużej; doskonalenia przetwarzania zmysłowego; rozwijania samodzielności; usprawniania procesów poznawczych (uwaga, spostrzeganie, pamięć, myślenie); rozbudzania i podtrzymywania motywacji do różnych działań; rozwijania i podtrzymywania zainteresowań; rozwijania i doskonalenia technik szkolnych (czytania, pisania, liczenia). Warunki i sposób realizacji Edukacja uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym polega na integralnej realizacji funkcji dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej szkoły. Cele, formy i metody pracy należy dostosować do specyfiki indywidualnych potrzeb według zasad opisanych przez współczesne teorie nauczania oraz w oparciu o doświadczenia nauczycieli praktyków. Szkoła ma obowiązek stosowania w edukacji uczniów racjonalnych dostosowań przewidzianych w art. 24 Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych, sporządzonej w Nowym Jorku dnia 13 grudnia 2006 r. (Dz. U. z 2012 r. poz. 1169). Specyfika kształcenia uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym polega na nauczaniu i wychowaniu całościowym, sytuacyjnym, zintegrowanym, opartym na wielozmysłowym poznawaniu otaczającej rzeczywistości – w całym procesie edukacji. Priorytetem w edukacji ucznia z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym jest rozwijanie kompetencji osobistych, komunikacyjnych i społecznych, które pozwolą na przyszłe w miarę samodzielne, godne i wartościowe życie w dorosłości, w maksymalnej integracji z innymi członkami społeczeństwa. Działania edukacyjne ukierunkowane na zaspokajanie specjalnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych powinny być dostosowane do możliwości psychofizycznych uczniów oraz powinny wspierać jego aktywność i uczestniczenie w różnych zajęciach, czynnościach. Przy ustalaniu kierunków pracy należy uwzględniać indywidualne tempo rozwoju, kompetencje komunikacyjne, zainteresowania, uzdolnienia i mocne strony ucznia. Edukacja ucznia z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym opiera się na zintegrowanym wielospecjalistycznie, indywidualnym programie edukacyjno- -terapeutycznym, opracowanym i realizowanym przez zespół nauczycieli i specjalistów pracujących z uczniem w oparciu o wielospecjalistyczną ocenę poziomu funkcjonowania ucznia i zalecenia zawarte w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego. Indywidualny program edukacyjno-terapeutyczny określa zoperacjonalizowane cele krótkoi długoterminowe, uwzględniające zdiagnozowane potrzeby ucznia. Każdemu celowi przypisane są działania, sposób i termin ich realizacji oraz osoby odpowiedzialne. Indywidualny program edukacyjno-terapeutyczny podlega monitorowaniu, okresowej ewaluacji i modyfikowaniu. Rodzice uczniów mają prawo do uczestniczenia w spotkaniach zespołu dotyczących ich dziecka i realizacji, w miarę możliwości, części indywidualnego programu edukacyjno- -terapeutycznego w domu. W procesie oceny i planowania działań powinien być uwzględniony również głos ucznia, adekwatnie do jego możliwości. W szkole organizuje się oddziały edukacyjno-terapeutyczne. O doborze uczniów do oddziałów decydują przede wszystkim ich potrzeby edukacyjne i możliwości psychofizyczne. Najważniejszym kryterium powinno być dobro ucznia i uzasadnione przekonanie, że są dla niego stworzone najkorzystniejsze warunki, które będą wspomagać jego rozwój. Wskazane jest elastyczne planowanie zajęć dostosowanych do aktualnego stanu emocjonalnego i zainteresowań ucznia. W związku z tym możliwe jest czasowe uczestniczenie ucznia w zajęciach innego zespołu klasowego lub w zajęciach rewalidacyjnych. Nauczyciele i specjaliści prowadzą zajęcia zgodnie z indywidualnym programem edukacyjno- -terapeutycznym, zachowując korelację treści nauczania, wychowania i profilaktyki. Czas zajęć i przerw należy dostosować do możliwości i potrzeb uczniów. Nauczyciele i specjaliści mają prawo doboru specjalistycznych metod i form pracy oraz środków dydaktycznych, kierując się ich sprawdzoną i przewidywaną skutecznością. Wszystkie, nawet niewielkie, postępy ucznia powinny być wzmacniane pozytywnie, natomiast brak postępów nie podlega wartościowaniu negatywnemu. Ocenianie bieżące funkcjonowania ucznia prowadzone jest podczas spotkań zespołu nauczycieli i specjalistów pracujących z jest nawiązanie współpracy z rodziną ucznia, włączanie jej w działalność prowadzoną na terenie szkoły, a także, w miarę możliwości, kontynuacja przez rodziców niektórych elementów tej działalności w domu ucznia i wspólna realizacja priorytetowych celów w edukacji ich jest udział rodziców w konsultacjach dotyczących funkcjonowania ucznia, wspieranie przez szkołę ich wysiłków w pracy z uczniem (zgodnie ze specyfiką rodziny, wyznawanymi przez nią wartościami i kultywowaną tradycją).Konieczna jest też taka organizacja działalności szkoły, która wspiera aktywność ucznia, likwiduje bariery utrudniające jego funkcjonowanie oraz przygotuje środowisko lokalne do przyjęcia i zaakceptowania ucznia i udzielania mu jest zapewnienie uczniom możliwości włączenia się w życie społeczności lokalnej oraz integracji społecznej z względu na specyficzny charakter edukacji uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, a także indywidualne tempo i zakres nauki każdego ucznia, osiągnięcia w poszczególnych sferach oddziaływań pedagogicznych i terapeutycznych są planowane indywidualnie. Dokonywana okresowo przez nauczycieli i specjalistów wielospecjalistyczna ocena poziomu funkcjonowania ucznia umożliwia modyfikowanie indywidualnego programu edukacyjno-terapeutycznego i dostosowanie poziomu oczekiwanych osiągnięć ucznia do jego możliwości. Źródło: Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej. z 2017 r., poz. 356 W pracy z dziećmi i młodzieżą z różnymi problemami rozwojowymi zawsze konieczne jest przygotowanie zintegrowanego planu długofalowych oddziaływań, mających na celu przygotowanie danej osoby do przyszłego pełnego uczestnictwa w dorosłym życiu. W przypadku gdy niepełnosprawność dziecka ogranicza lub uniemożliwia jego udział w życiu społecznym, musimy odnaleźć takie rodzaje dostępu, które zniwelują napotykane przez dziecko bariery. AAC jako strategia wspomagająca komunikowanie się Jednym z problemów, które w sposób znaczący utrudniają rozwój, aktywność i niezależność dzieci z niepełnosprawnością, są poważne trudności w komunikowaniu się za pomocą mowy. Rozwiązaniem tych trudności mogą być dwie strategie nazywane wspomagającymi i alternatywnymi metodami komunikacji, często w skrócie nazywane AAC (augmentative and alternative communication)1. AAC to wszelkie sposoby umożliwiające osobom ze złożonymi potrzebami komunikacyjnymi przekazywanie i odbieranie komunikatów. Obejmują procesy uzupełniające lub zastępujące naturalną mowę lub pismo w celu maksymalizowania umiejętności komunikacyjnych ich użytkowników, które są niezbędne do skutecznego porozumiewania się i społecznego funkcjonowania w codziennym życiu. AAC to zestaw narzędzi i strategii, z których korzysta użytkownik AAC, aby móc sprostać codziennym wyzwaniom komunikacyjnym2. Wśród osób potrzebujących wsparcia AAC są dzieci, młodzież i dorośli z mózgowym porażeniem dziecięcym, ze spektrum autyzmu, z niepełnosprawnością intelektualną, z uszkodzonym mózgiem, z apraksją rozwojową, z Alzheimerem i demencją, z Parkinsonem, po udarach i wylewach, ze stwardnieniem zanikowym bocznym, z zespołem Retta i innymi zespołami, którym towarzyszy niekiedy brak mowy lub mowa jest Z tematem AAC w Polsce w teorii i praktyce mamy do czynienia już od ponad ćwierć wieku. Publikacje, szkolenia, kursy, warsztaty, konferencje są od lat miejscem wymiany doświadczeń i poszukiwania nowych rozwiązań skutecznego wsparcia osób ze złożonymi potrzebami edukacyjnymi. Do tradycyjnych źródeł zdobywania wiedzy dołączył ostatnio internet, gdzie można odnaleźć wiele stron i fanpage’ów poświęconych tej tematyce, a możliwość łatwej wymiany informacji przez e-maile i komunikatory pozwala nawiązać kontakt ze specjalistami AAC z całego świata. AAC w Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych Konieczność wspierania rozwoju uczniów ze złożonymi potrzebami komunikacyjnymi przez AAC znalazła również wyraz w zmianach polskiego prawa, w tym także oświatowego, które coraz bardziej uwzględnia w swoich zapisach najnowsze wyniki badań naukowych w tej dziedzinie oraz doświadczenia praktyków. Uwzględnienie specyficznych potrzeb osób z poważnymi problemami w porozumiewaniu się reguluje kilka dokumentów. Najważniejszym z nich jest Konwencja o prawach osób niepełnosprawnych. Olbrzymią nowością i wartością tej podstawy jest zwrócenie szczególnej uwagi na to, że nauka komunikacji musi odbywać się na wszystkich zajęciach, nie tylko rewalidacyjnych, oraz powinna uwzględniać okazje do rozmowy w sytuacjach pozalekcyjnych i pozaszkolnych, tylko wtedy wychowa się aktywnych i niezależnych komunikacyjnie dorosłych. W Konwencji można znaleźć kilka ważnych zapisów odnoszących się do komunikacji wspomagającej i alternatywnej. Zdefiniowano tam komunikację jako „języki, tekst wyświetlany, pismo Braille’a, komunikację dotykową, duży druk, dostępne multimedia, jak również środki przekazu: pisane, słuchowe, wyrażane prostym i zrozumiałym językiem, czytane przez lektora oraz wspomagające i alternatywne sposoby komunikacji, środki i formaty, łącznie z dostępną technologią informacyjną i komunikacyjną”. Język w Konwencji „odnosi się zarówno do języka mówionego, jak i migowego oraz innych form przekazu niewerbalnego”4. W artykule 9 mówiącym o umożliwieniu osobom niepełnosprawnym samodzielnego życia i pełnego uczestnictwa we wszystkich sferach życia, „Państwa-Strony podejmą stosowne kroki celem zapewnienia osobom niepełnosprawnym dostępu, na równych zasadach z innymi obywatelami, do środowiska fizycznego, transportu, informacji i komunikacji międzyludzkiej, w tym technologii i systemów komunikacyjnych i informacyjnych, oraz do innych udogodnień i usług oferowanych całemu społeczeństwu, zarówno w środowiskach miejskich, jak i wiejskich”5. Te działania, włącznie z rozpoznawaniem i usuwaniem przeszkód na drodze do dostępności, będą dotyczyć także użytkowników AAC, którzy szczególnie potrzebują pomocy w postaci urządzeń niskiej i wysokiej technologii, umożliwiających im komunikację z otoczeniem. Artykuł 21 dotyczący wolności ekspresji i wyrażania poglądów oraz dostępu do informacji mówi, iż „Państwa-Strony podejmą wszelkie właściwe działania umożliwiające osobom niepełnosprawnym egzekwowanie swoich praw do wolności słowa i wyrażania poglądów, w tym swobody uzyskiwania, otrzymywania i rozpowszechniania informacji i idei na równych zasadach z innymi członkami społeczeństwa, za pomocą wszelkich środków komunikacji międzyludzkiej, określonych w artykule niniejszej Konwencji, w tym poprzez: (…) (b) Akceptowanie i umożliwienie korzystania w sytuacjach oficjalnych z języka migowego, pisma Braille’a, wspomagających i alternatywnych sposobów komunikacji oraz wszelkich innych środków, sposobów i formatów komunikacji wybranych przez osoby niepełnosprawne6. W Konwencji jest także mowa o prawie do edukacji osób z niepełnosprawnością w dowolnie wybranej placówce. Należy podkreślić, że zapisy Konwencji ratyfikowanej w Polsce we wrześniu 2012 roku są ważniejsze od ustaw i rozporządzeń stanowionych w Polsce. Stąd w ostatnich latach można zauważyć uwzględnianie założeń Konwencji także w prawie oświatowym. Rozporządzenia Ministerstwa Edukacji Narodowej w sprawie AAC Mówiąc o szczegółowych zapisach rozporządzeń Ministerstwa Edukacji Narodowej dotyczących AAC, należy pamiętać, że już w pierwszych punktach ustawy Prawo oświatowe, w art. 1 pkt 5 nakłada się na nauczycieli obowiązek dostosowania treści, metod i organizacji nauczania do możliwości psychofizycznych uczniów, a także możliwość korzystania z pomocy psychologiczno-pedagogicznej i specjalnych form pracy dydaktycznej; w pkt 6 – możliwość pobierania nauki we wszystkich typach szkół przez dzieci i młodzież niepełnosprawną, niedostosowaną społecznie i zagrożoną niedostosowaniem społecznym, zgodnie z indywidualnymi potrzebami rozwojowymi i edukacyjnymi oraz predyspozycjami; a w pkt 7 – opiekę nad uczniami niepełnosprawnymi przez umożliwianie realizowania zindywidualizowanego procesu kształcenia, form i programów nauczania oraz zajęć rewalidacyjnych7. Nakłada to na nas obowiązek, w planowaniu edukacji użytkowników AAC, uwzględniania ich specyficznych potrzeb, także w zakresie komunikacji. Najnowsze rozporządzenia MEN zawierają wiele zaleceń odnoszących się do AAC. Szczególnie w Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 24 lutego 2017 roku w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej w załącznikach dotyczących podstawy programowej dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym i znacznym w szkole podstawowej i przysposabiającej do pracy znaleźć można wiele standardów pracy z uczniami z poważnymi problemami w porozumiewaniu się. Podstawa programowa dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym (załącznik nr 3 do rozporządzenia) uwzględnia najnowszą wiedzę merytoryczną i metodyczną dotyczącą wspomagających i alternatywnych sposobów porozumiewania się. W każdej części podstawy programowej zawarte są także szczegółowe zapisy dotyczące AAC. Między innymi w celach kształcenia: „ważne jest, aby uczeń mógł porozumiewać się z otoczeniem w najpełniejszy sposób, werbalnie lub pozawerbalnie z wykorzystaniem znanych sposobów porozumiewania się (także wspomagających i alternatywnych metod komunikacji – AAC)”8, w zadaniach szkoły, do których należy: rozwijanie motywacji do porozumiewania się z drugą osobą (rówieśnikiem, dorosłym), komunikowania potrzeb i stanów emocjonalnych za pomocą mowy lub wspomagających bądź alternatywnych metod komunikacji, wspieranie rozwoju komunikacji na każdych zajęciach i we wszystkich sytuacjach szkolnych i pozaszkolnych; wykorzystywanie naturalnych sytuacji życia codziennego do nauki rozumienia oraz nabywania języka (przyswajania i uczenia się) i rozwijania umiejętności komunikacyjnych uczniów, w tym także umiejętności czytania i pisania w dostępnej modalności, jak i zdobywania elementarnych umiejętności matematycznych, przydatnych w codziennym życiu; korzystanie z technologii informacyjnej i komunikacyjnej, z uwzględnieniem urządzeń i programów specjalistycznych, zwłaszcza umożliwiających lub ułatwiających komunikowanie się9. Wśród przedmiotów szkoły podstawowej i przysposabiającej do pracy dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w roku szkolnym 2017/2018 pojawił się nowy przedmiot pt. „Zajęcia rozwijające komunikowanie się”, które powinny służyć nabywaniu języka i umiejętności porozumiewania się w bliskim i dalszym środowisku w mowie, w piśmie i w każdy możliwy dla ucznia sposób, także z zastosowaniem wspomagających i alternatywnych metod komunikacji – AAC10. Podstawa programow... Pozostałe 70% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów Co zyskasz, kupując prenumeratę? 6 wydań magazynu "Terapia Specjalna" Dostęp do wszystkich artykułów w wersji online ...i wiele więcej! Sprawdź Podczas zajęć stosujemy alternatywne i wspomagające metody komunikacji adekwatnie do potrzeb naszych uczniów. Gesty są naturalnym sposobem komunikacji. Używają ich zarówno osoby mówiące, jak i osoby z dysfunkcją w tym zakresie. Wiele gestów jest naturalnych, pojawiają się spontanicznie lub są uwarunkowane kulturowo jak np. tak (kiwnięcie głową), nie (kręcenie głową), do widzenia. Makaton – gesty/znaki graficzne. Jest to opracowany system gestów – uproszczony i w miarę możliwości dostosowany do potrzeb użytkowników. Wiele z gestów jest gestami naturalnymi. Jednak dzięki rozpowszechnieniu systemu osoba niemówiąca ma możliwość porozumiewania się w taki sam sposób w wieloma osobami w różnych miejscach – w przedszkolu, w szkole, w domu, itd. Makaton to również system znaków graficznych: czarny rysunek na białym tle, łatwy do narysowania, schematyczny, podpis nad obrazkiem. Picture Communication Symbols (PCS) : jest zbiorem prostych rysunków oznaczających podstawowe słowa niezbędne do codziennego porozumiewania się. Są to czasowniki, rzeczowniki, przyimki, zaimki, przymiotniki. Symbole PCS są bardzo proste, wręcz symboliczne, powinny być podpisane. Piktogramy: biały symbol na czarnym tle, często wybierany w komunikacji z osobami słabowidzącymi, podpis nad obrazkiem Fotografia: fotografie osób, przedmiotów bliskich dziecku używane najczęściej na początkowych etapach wprowadzania komunikacji lub obok innego systemu obrazkowego Komunikatory: są to urządzenia niezależne od komputera, które mają za zadanie wspomóc komunikację, nagrywa się na nie wiadomości (słowa, zdania), które można następnie odtworzyć poprzez naciśnięcie przycisku. Każdy komunikat może być odtwarzany dowolną ilość razy. Komunikatory mogą zawierać od jednej po kilkaset wiadomości. Specjalistyczne oprogramowanie wspomagające komunikację: stanowi oddzielną grupę pomocy dla osoby niemówiącej, jest zainstalowane na komputerze, tablecie, telefonie. Baza symboli oprogramowania sprawiają, że są one dostępne również dla osób nie potrafiących czytać i pisać, natomiast syntezator mowy pozwala osobie niemówiącej na głośne wyrażanie swoich emocji, potrzeb, opinii, akceptować lub negować, a także proponować własne rozwiązania. Bogate funkcje programów wspomagających komunikację pozwalają na przygotowywanie indywidualnych plansz edukacyjnych, zadaniowych wspomagających naukę czytania, pisania, rozróżniania i nazywania przedmiotów, kształtów, kolorów, odgłosów. PECS– system funkcjonalnego porozumiewania osób z autyzmem opracowany przez Pyramid Approach to Education.

zajęcia rozwijające komunikowanie się w szkole specjalnej